Tıbbi İçerik Onayı: Bu makale, Dt. Emrecan Eren tarafından tıbbi olarak incelenmiş ve onaylanmıştır.
Yasal Uyarı: Bu sayfada yer alan tüm içerik, hastaları bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka diş hekiminize danışınız.
Sabah dişlerinizi fırçalarken lavaboda pembe veya kırmızı bir leke görmek, endişe verici olabilir. Çoğu insanın ilk tepkisi: "Galiba dişimi çok sert fırçaladım."
Sağlıklı diş eti KANAMAZ. Diş eti kanaması, sert fırçalamanın bir sonucu değil, o bölgede zaten var olan bir sorunun, yani bir enflamasyonun (iltihap) ilk ve en önemli "uyarı sinyali"dir.
Kanamanın Bilimsel Nedeni: Vücudunuzun "İmdat Çığlığı"
Diş eti kanamasını anlamak için, vücudunuzun nasıl çalıştığını bilmek gerekir. Parmağınıza bir kıymık battığında ne olur? Vücudunuz, o "yabancı" istilacıyı atmak için bölgeye acil olarak kan hücum ettirir.
Diş etleriniz için de "kıymık", "bakteriyel plak" adı verilen yapışkan bakteri tabakasıdır.
Süreç Şöyle İşler:
- Plak Birikimi: Yiyecek artıkları diş yüzeyinde kaldığında, bakteriler çoğalır ve "plak" adı verilen yapışkan bir film oluşturur.
- Toksin Salgılama: Bu plak içindeki bakteriler, diş etinizi tahriş eden "toksinler" salgılar.
- Vücudun Tepkisi: Vücudunuz, bu bakteri istilasına karşı savaşmak için bölgeye "savaşçı" kan hücrelerini gönderir.
- Sonuç: KANAMA. Kanla dolup şişen, kızaran diş etleri, diş fırçasının en ufak temasıyla bile kolayca kanamaya başlar.
Yani, diş eti kanaması bir "hastalık" değil, bir "hastalık belirtisidir." Vücudunuz size, "Burada bir istila var ve savaşıyorum, bana yardım et!" demektedir.
Ciddi Sorun mu? (Aşama 1: Gingivitis - Geri Dönüşümlü Uyarı)
Gingivitis (Diş Eti İltihabı), bu sorunun ilk ve "geri dönüşümlü" aşamasıdır.
Nedir?
Enfeksiyon ve iltihap, sadece diş etindedir. Henüz dişi destekleyen çene kemiğine sıçramamıştır.
Belirtileri:
- Diş etleri kırmızı, parlak ve şiştir
- Fırçalarken veya diş ipi kullanırken kolayca kanarlar
- Genellikle ağrı yoktur
İyi Haber:
Gingivitis, %100 tedavi edilebilir ve geri döndürülebilir. Kemiğinizde kalıcı bir hasar oluşmamıştır.
Tedavisi: Profesyonel bir diş taşı temizliği ile o bölgedeki tüm bakteri plağı ve diş taşı temizlenir. İyi bir ev bakımı ile birleştiğinde, diş eti birkaç gün içinde eski sağlıklı haline döner.
"Ciddi Sorun" Başlıyor (Aşama 2: Periodontitis - Yıkım Aşaması)
Gingivitis aşamasındaki o "uyarı sinyalini" görmezden gelirseniz ne olur? Enfeksiyon daha derine iner.
Periodontitis (Diş Eti Hastalığı), bu sorunun ikinci, "ciddi" ve "geri dönüşümsüz" aşamasıdır.
Nedir?
Enfeksiyon, artık sadece diş etinde değildir. Dişi destekleyen "periodontal ligamentlere" ve en önemlisi "çene kemiğine" sıçramıştır.
Belirtileri:
- Yoğun ve bazen kendiliğinden gelen diş eti kanaması
- Kötü ağız kokusu ve ağızda metalik tat
- Diş eti çekilmesi (dişlerin "uzun" görünmesi)
- Dişler ve diş etleri arasından iltihap gelmesi
- Dişlerin sallanması veya yer değiştirmesi
Kötü Haber:
Periodontitis ile oluşan kemik kaybı geri döndürülemez. Kaybedilen kemik, kendi kendine geri gelmez.
Tedavisi: Bu aşamada artık basit bir diş taşı temizliği yetmez. İleri seviye diş eti tedavisi (küretaj) veya cerrahi müdahaleler gerekir.
Diğer Nedenler: Sistemik Faktörler
Hastalarımızın %90'ında kanamanın nedeni plak ve diş taşıdır. Ancak diğer faktörler de rol oynayabilir:
Hormonal Değişiklikler:
Özellikle hamilelik veya ergenlik döneminde, hormon dalgalanmaları diş etlerinin plağa karşı verdiği tepkiyi abartılı hale getirebilir.
Sistemik Hastalıklar:
- Diyabet: Diyabet hastalarının enfeksiyonla savaşma yeteneği daha zayıftır ve diş eti hastalığına yakalanma riskleri çok daha yüksektir.
- Kan Hastalıkları: Lösemi veya kan pıhtılaşma bozuklukları diş etlerinde sebepsiz kanamalara yol açabilir.
İlaç Kullanımı:
Bazı tansiyon ilaçları veya epilepsi ilaçları, diş etlerinde büyümeye ve dolayısıyla kanamaya neden olabilir.
Ne Yapmalısınız? (4 Adımlık Eylem Planı)
1. ASLA FIRÇALAMAYI BIRAKMAYIN!
"Kanıyor, o yüzden oraya dokunmayayım" düşüncesi en büyük hatadır. Kanayan bölgeyi daha yumuşak, daha nazik ama daha etkili fırçalamalısınız.
2. Doğru Ekipmanı Kullanın:
Mutlaka yumuşak (soft) veya ekstra yumuşak kıllı bir diş fırçası kullanın.
3. Diş İpi Kullanmaya Başlayın:
Kanamaların çoğu, fırçanın ulaşamadığı "ara yüzlerde" başlar. Diş ipi kullandığınızda kan geliyorsa, bu tam da o bölgenin diş ipine ihtiyacı olduğunun kanıtıdır.
4. PROFESYONEL MUAYENE Alın (En Önemli Adım):
Evde yaptıklarınız sadece "ilk yardım"dır. Sorunun Gingivitis mi yoksa Periodontitis mi olduğunu sadece bir diş hekimi anlayabilir.
Sonuç: Kanama, Vücudunuzun "Çek Motoru" Işığıdır
Arabanızın panelinde "yağ lambası" yandığında, onu bir bantla kapatıp yola devam etmezsiniz. Diş eti kanaması, ağzınızın "çek motoru" ışığıdır.
Onu "sert fırçaladım" diyerek görmezden gelmek, ileride Periodontitis, kemik kaybı, diş sallanması ve hatta diş çekimi ile sonuçlanacak pahalı ve karmaşık bir süreci başlatır.
En iyi tedavi; sorunu "Gingivitis" aşamasındayken, yani sadece bir diş taşı temizliği ile çözmektir.
Yazar Hakkında: Bu makale, Dt. Emrecan Eren tarafından yazılmış ve tıbbi olarak onaylanmıştır. Kliniğimiz, kanıta dayalı (evidence-based) tedavi protokolleri ile hastalarına hizmet vermektedir.